Allrighty, mijn vangst van oktober en november.
Een korte samenvatting:
Messentrekkers - Karel De Sadeleer (***)
Een man van Palestijnse en Zwitserse afkomst zit op een terrasje in Gent wijntjes te drinken. Opeens komt Mahmoud Abbas, ex-president van Palestina, op een paarse damesfiets voorbij gereden. Ongelofelijk!
Wat volgt is, wat volgens mij een modewoord van 2024 is, een koortsdroom. We volgende flashbacks en de huidige belevenissen van de Palestijns en Zwitserse man. Het is hallucinant, niet te geloven, excentriek. Om er een schep bovenop te doen, wordt er een psychotische schrijfstijl gebruikt. Dialogen worden tientallen pagina's lang gerekt omdat de personages steeds afwijken, ze hebben constant bizarre gedachten, ze komen in bizarre situaties terecht en dit alles wordt overgoten met een kleurrijke taal.
Het is een avontuurlijk boek, misschien wat te avontuurlijk. Ik heb het gevoel dat de schrijver zich wat verliest in het gebruiken van uitgebreide vocabulaire en het afwijken van de rode draad. Het boek is losgeslagen, waardoor sommige delen niet zo prettig zijn om te lezen. Te lang uitgesponnen en mystieke delen worden afgewisseld met sterke stukken die dichter bij de realiteit staan. Er wordt trouwens ook stevig wat gescheld en gevloekt in het boek. Vrouwen, joden, penissen en vagina's zien af in dit boek. Tot het vervelende toe. Als je voor de honderste keer 'spleetje' leest, heb je het wel gehad.
Ik vind het wel een schrijver met potentieel. Het boek is echter uitgebracht in 2020, en sindsdien heeft hij geen boeken meer uitgebracht, dus ik vrees er een beetje voor.
Het Archief - Thomas Heerma Van Voss (****)
Een boek waarvan ik twijfel of het al dan niet autobiografisch is. Een man belandt, deels dankzij het vroegere werk van zijn vader, op de redactie van een literatuurblad. Daar gaat het, zoals ik vermoed, zoals het gaat op literatuurbladredactie's in de realiteit: de leescijfers kelderen, de hoofdredacteur houdt krampachtig aan zijn zitje vast want hij heeft niks anders in het leven en niemand weet waarvoor het blad precies moet staan. Het eerste deel van het boek gaat over het reilen en zeilen van de redactie, inclusief hun momenten van hoop en wanhoop.
Het tweede deel van het boek gaat over...iets anders. Ik wil niet te veel spoilen, je moet het zelf maar lezen
Ik heb 'Het Archief' met veel plezier gelezen. De schrijfstijl is licht humoristisch, serieus wanneer het moet en vlot. Ondanks dat het eerste deel achteraf gezien repetitief was, heb ik dit nooit ervaren tijdens het lezen zelf. Wat wel wriemelt na het lezen van het boek, is dat het uit 2 delen bestaat. Ik wil niet te veel uitweiden over het boek, want anders haal ik een deel van de fun weg, maar de 2 delen van het boek verschillen van elkaar zoals enkel dag en nacht van elkaar kunnen verschillen. Er zijn wel een aantal thema's die terugkomen, maar ik denk dat de 2 delen beter met elkaar verbonden konden worden.
Niettemin een aanrader.
Open Throat - Henry Hoke (***)
Open Throat past in het rijtje van 'Minderwaardig geachte wezen levert commentaar op de mensheid'-boeken. Een leeuw leeft aan de rand van de stad. Een leeuw ziet veel mensen. Een leeuw ziet mensen elkaar pijpen. Een leeuw ziet mensen elkaar slaan. Een leeuw trekt de stad in. Een leeuw schuilt in de kelder.
Etc.
Open Throat krijgt zeer positieve recensies op het wereldwijde web, voor mij een vraag waarom. De schrijfstijl is aangepast: het is een simple taal, op maat van dieren. Maar echt ingenieus is dit nu ook weer niet, eerder een vereiste. Het boek levert maatschappijkritiek, altijd nodig, maar het boek doet dit niet bepaald op een uitzonderlijk hoog niveau.
Leuk om eens op een zondagavond te lezen, maar geen must voor je verzameling. Niet slecht, niet heel goed.
In deze prachtige, grimmige wereld - Andrej Platonov (****)
Je bladert door het boek en je wordt verwelkomd door een wasem van goedkope sterke drank, de geur van kolen en een flinke portie armoede. USSR-tijd!
Platonov werd door de communisten beschuldigd van "dubbelzinnige teksten die doen vermoeden dat er kritiek wordt gegeven op de USSR". Pardon, dubbelzinnig? Enkel als de commissaris van het comité 'lezen voor het vaderland' er geel uitziet door de levercirrose, is dit dubbelzinnig. Het levert voor deze nuchtere heer directe kritiek op de staat. En dan is Platonov niet eens gewoon een anti-commie, aangezien het Tsaristische regime er ook van langs krijgt in één van zijn kortverhalen.
Een andere constante in zijn verhaal: gortdroge armoede. Geen verhalen over adel, rechters of prinsen, maar wel arbeiders, landlopers en verloren zonen. Het doet me verbazen hoe deze mensen levenslust konden vinden in zo'n kaal bestaan. Het doet me ook twijfelen over hoe de huidige maatschappij zal omgaan met een moeilijkere realiteit als er grootschalige armoede of oorlog zal komen in onze contreien.
The Sound of The Machine - Karl Bartos (***)
Een lijvige autobiografie over het leven van Karl Bartos, één van de originele leden van Kraftwerk. Nu ja, origineel: de drijvende krachten achter Kraftwerk waren Schneider en Hutter, die van Kraftwerk een pionier maakte dankzij hun neus voor zaken/koppigheid/afstandelijkheid (schrap maar wat past). Karl Bartos is er ook wel eerlijk in. Nergens doet hij uitschijnen dat hij een grote rol had in de gloriejaren van Kraftwerk.
Naast zijn periode bij Kraftwerk, beschrijft hij ook zijn jeugd en zijn leven na Kraftwerk. Is dat interessant? Op papier: ja (hehe op papier, het is dan ook een boek héééé). Bartos is klassiek geschoold, vertelt een aantal leuke anekdotes, geeft wat tech talk over de apparatuur die ze gebruikten, en vertelt over zijn moeilijkheden als professionele artiest na Kraftwerk. Het wordt echter allemaal zo saai beschreven. Soms is er een noodzakelijk vleugje humor, maar het leeuwendeel van het boek is, laten we het zo noemen, Wikipediaans. Een gortdroge beschrijving van zijn kamer. Een gortdroge beschrijving van albumhoezen. Droog dit, droog dat. Karl is een brave man geweest, dus veel rock 'n roll vind je niet in dit boek. Enkel aan te raden voor Kraftwerkfans, als die nog leven.
Steppenwolf - Herman Hesse (****)
Herman Hesse is gonna Herman Hesse. Voor degenen die hem nooit gelezen hebben: het verhaal wordt ondergedompeld in Oosterse mystiek.
Ik heb het boek vooral gelezen omdat dit vermeld was in 'Homo Sacer' van Giorgio Agamben. Daar wordt de steppewolf vergeleken met het dier uit de Aristotelische leer: iemand die buiten de maatschappij leeft omdat hij niet kan samenleven met de anderen. Laat dit nu exact zijn wat Harry Haller is, de man die we in dit boek volgen en al dan niet toevallig dezelfde initialen heeft als de schrijver van dit boek. Harry is journalist, anti-oorlog en soms ook gewoon anti-mensheid. Hij identificeert zich als een steppewolf, iemand die buiten de maatschappij staat en van daaruit de mens fileert (hé, heb ik niet onlangs zo'n boek gelezen?). Maar na een ontmoeting met een jong, schoon meisje, ondergaat Harry een existentiële crisis, en moet hij terug zoeken naar zichzelf. Hebben we dat niet vaker bij jonge meisjes?
Interessant boek, alleen was ik niet zo weg van het laatste gedeelte, waar het mystieke wel een zeer grote rol speelt.
Wat ons verplicht, deel I en II - Karl Verstrynge (****)
Ik heb enkel deel I en II gelezen, deel III is nog onderweg. 'Wat ons verplicht' is een kijk op existentiële ethiek. Elk deel focust op een woord van de titel. Deel I focust zich op 'ons' en houdt zich bezig met wat een mens nu precies is. Deel II gaat over 'Wat', en verdiept zich op de vragen en antwoorden die we ons in ons leven kunnen verwachten.
Ergens is dit een goede inleiding tot de existentiële filosofie (pas op, niet het existentialisme, dat is nog iets anders). Maar het blijft soms een moeilijke kluif waarvan je sommige stukken meermaals moet lezen. Sommige kernpunten herhaalt de auteur wel zelf tot in den treure, maar voor een aantal essentiële zaken ga je zelf moeten ploegen en wroeten. Maar kijk, dat maakt de voldoening groter. We kunnen niet zomaar alles netjes op een bord krijgen, toch? Dus voor mensen die een intro willen in het existentiële en filosofen die een rol speelden in de uitbouw ervan (Kierkegaard, Heidegger): lezen, en nu verdomme!