Ik kan artikels van het Financieel Dagblad niet lezen, maar het leek relevant. Dus als iemand dat wel kan en zo vriendelijk is om de tekst hier te plakken, merci.
Hoofdacts zijn voor muziekfestivals van levensbelang. Maar de keuze is beperkt en grote acts als The Rolling Stones en Red Hot Chili Peppers raken op leeftijd.
fd.nl
Grote namen gezocht
Hoofdacts zijn voor muziekfestivals van levensbelang. Maar de keuze is beperkt en grote acts als The Rolling Stones en Red Hot Chili Peppers raken op leeftijd.
Met Pink, Robbie Williams en de Red Hot Chili Peppers is het Pinkpop weer gelukt drie grote hoofdacts te strikken. En dat is belangrijk voor een festival als Pinkpop, dat op headliners drijft. Maar hoe ruim is de keuze? Robbie Williams komt voor de derde keer en sluit net als in 2015 een festivaldag af. De Red Hot Chili Peppers vieren dit jaar hun Pinkpoplustrum en mogen net als in 2006 en 2016 het licht op het hoofdpodium uitdoen.
‘We maken ons wel een beetje zorgen over de headliners. Die moeten moeiteloos tienduizenden mensen trekken en ideaal gezien alleen bij ons in Nederland spelen dat jaar’, zegt Niek Murray, festivalmanager van Pinkpop. ‘De poule waar we uit putten bestaat nu uit ongeveer vijftien acts, maar bands als Pearl Jam en Metallica worden ook een dagje ouder, daar komt een natuurlijk einde aan.’
De subtop
Volgens Murray kan ‘de echte Pinkpopheadliner’ een dingetje worden in de toekomst. ‘In het verleden hebben we Arctic Monkeys gehad, dat is een relatief jonge act. Stromae zou kunnen doorgroeien en we houden Harry Styles in de gaten’, vertelt hij. ‘Billie Eilish zou het nu ook zeker kunnen.’
Maar die staat dit jaar op Lowlands, net als Pinkpop een festival dat door Mojo wordt geprogrammeerd. Murray noemt het pech dat Eilish niet in Landgraaf optreedt. ‘Ze was niet beschikbaar in ons weekend.’
‘Een hoofdact op Pinkpop moet een veld met 70.000 bezoekers kunnen vermaken’
Waar een hoofdact op Pinkpop een veld met 70.000 bezoekers moet kunnen vermaken, geldt dat voor Lowlands niet. Daar passen in de Alpha, de grootste tent van het festival, 40.000 tot 45.000 mensen. ‘Lowlands is drie dagen lang een kleine stad, waar mensen niet direct voor één headliner, maar voor de totaalbeleving komen. Bij ons komen dus meerdere acts in aanmerking als afsluiter’, zegt festivaldirecteur Eric van Eerdenburg.
‘We richten ons op de subtop, maar dan wel die acts die op de weg omhoog zijn. Daarom hebben we bijvoorbeeld Muse en Foo Fighters als headliners gehad in het verleden. Die zijn nu onbetaalbaar voor ons.’
Volgens festivalonderzoeker Martijn Mulder, van de Erasmus Universiteit, is de headlinervijver waar Pinkpop in vist fors kleiner dan die van Lowlands. ‘Lowlands kan prima een keer een Nederlandse act als De Staat laten afsluiten, voor Pinkpop is dat niet het geval. Dat moet echt een grote naam hebben.’
Dat een grote naam als Billie Eilish beschikbaar was voor een optreden in Biddinghuizen, was een buitenkansje voor Van Eerdenburg. ‘Billie Eilish is de superster voor onze doelgroep. Kijk, ze is nog geen gearriveerde superster, zoals Beyoncé of Rihanna. Die kan ik al helemaal niet meer betalen. Billie Eilish eigenlijk ook niet, maar we hebben haar toch geboekt.’
Miljoen euro
‘De festivalmarkt wordt steeds meer een winner-takes-all-markt, waarin een relatief klein aantal supersterren veel controle uitoefent’, zegt onderzoeker Mulder. ‘Ik denk dat de zorgen van organisatoren niet alleen zitten in de vraag of headliners beschikbaar zijn, maar ook of ze nog betaalbaar zijn.’
Dat laatste beaamt Murray van Pinkpop. Tot 2006 hanteerde oprichter Jan Smeets de stelregel dat hij maximaal een miljoen euro aan zijn programmering wilde besteden. ‘Maar in 2005 hadden we mede daardoor een minder geslaagd programma. Voor 2006 hebben we toen de Red Hot Chili Peppers geboekt en daarmee schoot het programmabudget voor het eerst door de 1 miljoen euro heen. Nu zijn we het tienvoudige kwijt aan artiesten en de grootste hap daarvan gaat naar de drie headliners.’
Steeds duurder
Pinkpop besteedt dit jaar tien procent meer aan de programmering dan vorig jaar. De helft van het totale budget is gereserveerd voor de artiesten. Lowlands wil hier geen inzage in geven. In zijn algemeenheid geldt wel: hoe meer geld de hoofdacts vragen, hoe hoger de kosten voor de festivals. Mede daardoor worden festivals steeds duurder.
Bezoekers van Pinkpop zagen de prijs voor een dagkaart stijgen van 120 euro naar 135 euro en toegang voor het hele weekend kost dit jaar 275 euro, 30 euro meer dan vorig jaar. Weekendfestival Lowlands werd 55 euro duurder en kost voor het eerst meer dan 300 euro.
‘De vraag is welke artiesten de potentie hebben door te groeien naar hoofdact van de toekomst’
‘Duurdere artiesten zijn verantwoordelijk voor maximaal 10 procent van de kostenstijging’, zegt Van Eerdenburg. ‘De grootste stijging zit ’m in bedrijven die personeel leveren, zoals voor schoonmaak en beveiliging’, zegt Murray. ‘Personeel vinden is moeilijk, dus krijgen mensen meer betaald. De gestegen kosten van zaken als tenten, producten en hekwerk zijn te herleiden tot onder meer hogere transportkosten.’
Het uitverkopen van een festival is erg belangrijk. De slecht bezochte editie van 2005 was financieel een ramp voor Pinkpop. Lowlands verkoopt in de regel sneller uit dan Pinkpop, dat afhankelijker is van grote namen.
‘Voor Pinkpop is een headliner erg belangrijk. We hebben een stabiele basis van bezoekers die uit de regio komen’, zegt Murray. ‘Voor hen is een grote naam iets minder belangrijk, maar iets meer dan de helft van de bezoekers trekken we met de grote namen. Een minder bekende headliner betekent fors minder bezoekers.’
Nu supersterren als de Rolling Stones, de Red Hot Chili Peppers en Foo Fighters op leeftijd raken, is de hamvraag welke artiesten de potentie hebben door te groeien naar hoofdact van de toekomst.
‘Dat kan een probleem worden’, zegt festivalonderzoeker Mulder. ‘Bij podia zie je dat de grote zalen relatief vol zijn en snel uitverkopen, maar veel kleine zaaltjes, met minder bekende artiesten, lijken steeds meer moeite te hebben genoeg tickets te verkopen, vooral na corona. Dat zag je ook op festivals; bij minder bekende acts kwamen vorig jaar minder mensen kijken.’
Volgens Mulder komt het doordat de mensen minder openstaan voor verrassing. ‘Vooral jongvolwassenen moeten de hele dag “aan” staan; aan onbekende muziek is dan minder behoefte.’ Dat ziet hij terug in het feit dat weekendfestivals als Lowlands en Down The Rabbit Hole veel sneller uitverkopen dan festivals met dagkaarten. ‘Mensen willen ontsnappen, zich even onderdompelen en loskomen van de druk van alledag. Escapisme.’
Van Eerdenburg deelt de analyse van Mulder dat de minder bekende acts vorig jaar op Lowlands minder mensen trokken, maar hij wijt dat aan corona. ‘Mensen hebben een paar jaar geen nieuwe acts in clubs kunnen bekijken. Dus zagen we een trek naar alles wat op de radio bekend was geworden.’
‘Spotify-algoritmes doen dan hun werk, waardoor mensen minder nieuwe muziek voorgeschoteld krijgen. Ik verwacht dat de tenten bij de onbekende acts dit jaar op Lowlands ook weer volstromen.’
Bovenzaal van Paradiso
Clubshows en de kleine tenten op Lowlands zijn onderdeel van de weg die een toekomstige hoofdact idealiter moet afleggen. ‘We denken als Pinkpop met Mojo mee met de carrière van een act, dus ook met de carrière van een potentiële Pinkpopheadliner’, zegt Murray. ‘We kijken goed of een dergelijke act bijvoorbeeld nog een jaar op Lowlands kan spelen voordat die rijp is voor ons.’
Mojo investeert al jaren in de carrière van artiesten. ‘Een optreden van een relatief onbekende act in de bovenzaal van Paradiso kan qua kosten niet uit’, zegt Van Eerdenburg. ‘Dan kijken we of we meer optredens kunnen regelen. Daar verdienen we niets op, maar als we aan de onderkant blijven investeren, creëren we vanzelf nieuwe headliners voor festivals.’